Temettü Nedir?

Temettü ile ilgili merak ettiklerinizi yazımızda bulabilirsiniz.

Borsada aktif olarak yer alan birçok kişinin iyi bildiği bir kavram olan temettü, özellikle borsaya yeni giren yatırımcılar için yabancı bir terim olabilir. “Temettü nedir?” sorusunun yanıtını arayan ve bu konuda araştırma yapan birçok kişi bulunmaktadır. Borsada hisse almak, aslında bir şirkete ortak olmak anlamına gelir. Borsada işlem gören tüm şirketlerden belirlenen fiyatlarla hisseler satın alınabilir. Bir şirketin hisse senedini alırken, birçok kişinin beklentisi kâr elde etmektir. İşte burada temettü devreye girer.

Temettü, borsada işlem gören bir şirketin dönemlik ya da yıllık olarak elde ettiği kârlarının bir kısmını pay sahiplerine dağıtmasıdır. Kâr payı olarak da adlandırılan bu durumda, firmalar hissedarlarına temettü dağıtmış olur.

Şirketler, temettü dağıtıp dağıtmamakta serbesttir. Bu, tamamen borsada işlem gören şirketin kendi tercihine bağlıdır. Ayrıca, yılın belirli dönemlerinde birden fazla kez temettü dağıtabilirler. Şirketler, açıkladıkları kârlarının ardından, genellikle temettü ödemelerini nakit olarak hisse sahiplerine yaparlar. Bu uygulama, yatırımcıların şirketin hisselerini daha sadık bir şekilde tutmalarını sağlar.

Şirketler Temettü Miktarını Nasıl Belirler?

Şirketlerin yıl sonunda elde ettikleri kârları temettü adıyla dağıtma süreci, yatırımcılar için merak edilen bir konudur. Temettü oranı, şirketlerin elde edilen kârlarının yüzde kaçını dağıttığını gösteren bir orandır. Temettü oranı, dağıtılan kâr payının dönem kârına bölünmesiyle hesaplanır.

Hisse sahiplerine ödenecek temettü miktarı, yatırımcının ilgili şirketteki hisse oranına göre belirlenir. Örneğin, 100 bin TL dağıtılabilir kâr elde eden bir şirket, %5 ortaklığı olan bir yatırımcıya 5.000 TL temettü dağıtır. Bu hesaplama, yatırımcının şirketteki sahiplik yüzdesine dayanır ve doğrudan kâr payını yansıtır.

Temettü miktarı ve oranının belirlenme şeklinden de anlaşılacağı gibi bir kişinin, temettü dağıtacak olan şirketten ne kadar fazla lot sayısı varsa, o kadar fazla temettü alır. Yani 100 lotu olanla, 10.000 lotu olan aynı oranda temettü almaz. 

Hangi Tür Şirketler Temettü Verir?

Şirketlerin temettü dağıtması için herhangi bir şart ya da zorunluluk yoktur. Bir şirket kendi isteğine göre dönemsel ya da yıllık olarak temettü dağıtabilir. Günümüzde de uzun yıllardır temettü dağıtan şirketler olduğu gibi, henüz yeni dağıtmaya başlayan ya da artık dağıtmayacak olan şirketler de vardır.

Borsa İstanbul Temettü Endeksi ve BIST Temettü 25 Endeksi olarak bulunan 2 endekste yer alan şirketler, genel olarak temettü dağıtır. Her yıl farklı oranlardan yatırımcılarına temettü ödemesi yaparlar. Yatırımcılar özellikle uzun vadede temettüleri iyi birer kaynak olarak kullanır. Bazıları bu temettü ödemelerini yeni lotlar alarak değerlendirirken, kimileri de sırf temettü gelirleri ile ek bir pasif gelir kaynağı oluşturur. Bu da finansal özgürlük açısından iyi bir örnektir.

Şirketlerin kazançlarına bağlı bir şekilde belirlenen temettü oranları, düzenli olarak dağıtıldığında hissedarlarını memnun eder. Şirketler temettü ödemelerini yapmadan önce yatırım yapabilir ya da başka alanlara harcama ayırabilirler. Ancak birçok şirket borsada yer alan yatırımcılarını memnun etmek ve şirket değerini daha da arttırmak için bunun yerine temettü ödemesi yapmaya karar verir.

Şirketlerin temettü ödemesine yönelik herhangi bir kesin zorunluluk bulunmaz. Ancak, şirketler uzun vadede borsada yer almak ve yatırımcılarını memnun etmek istediklerinde temettü ödemelerini gerçekleştirirler. Yatırımcılar da uzun vadede kâr elde etmek amacıyla bu şirketin hisselerini ellerinde tutmaya ve almaya devam ederler. Bu nedenle, temettü ödemeleri hem yatırımcılar hem de şirketler için büyük önem taşır. Temettü ödemeleri, yatırımcıların şirkete olan sadakatini artırırken, şirketin de piyasa güvenilirliğini pekiştirir.

Temettü Geliri Nasıl Alınır?

Bir şirketten hisse seneti aldınız ve bu şirketin temettü ödeyeceğini öğrendiniz. Peki, şimdi ne yapmalısınız? Aslında, şirket size temettü ödemesi yapacaksa, sizin yapmanız gereken özel bir şey yoktur. Şirketin temettüsünden yararlanmak için tek yapmanız gereken, şirketin hisselerine sahip olmaktır.

Şirketler temettü dağıtacakları tarihleri önceden bildirmek zorundadırlar. Borsa İstanbul’a bildirilen temettü dağıtım tarihinden bir gün önce bile hisse senetlerinden aldıysanız, size de temettü ödemesi yapılır. Temettü ödemeleri nakit olarak hisse senedi hesabınıza yatırılır.

Ancak, temettü dağıtım tarihinden bir gün önce şirketin hisselerini satarsanız, temettü ödemesi alamazsınız. Temettü dağıtıldıktan sonra hisse hesabınıza gelen nakitleri, yeni hisse senetleri almak için kullanabilir veya sürekli kullandığınız hesabınıza aktarabilirsiniz. Bu tamamen sizin tercihinize bağlıdır.

Temettü Gelirlerinde Vergilendirme Uygulanır mı?

Borsada elde edilen gelirler üzerinden belirli kesintiler uygulanabilir. Bunlarla ilgili merak edilenlerden biri de, şirketlerin dağıtmış olduğu temettü payları üzerinde vergi uygulamasının olup olmadığıdır. Şirketler, yatırımcılarına dağıttığı kâr paylarını doğrudan hisse hesaplarına yatırır.

Şirketlerin dağıtmış olduğu temettü paylarında %10 oranında vergi kesintisi yapılır. Fakat durum bununla da kalmaz. Alınan temettü gelirinin brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisna olarak değerlendirilirken, kalan yarısı belirli bir tutarın üzerindeyse beyan edilmesi gerekir. Örneğin, %10 vergi kesintisi sonrası 400.000 TL brüt temettü geliri elde eden bir yatırımcı, bu geliri beyan etmek zorundadır. Beyannamede hesaplanan gelir vergisinden, temettü dağıtan kurumun yaptığı kesintinin tamamı düşülebilir.

Temettü Verimliliği Nasıl Hesaplanır?

Temettü ile ilgili önemli kavramlardan biri de temettü verimliliğidir. Temettü verimliliği, hisse başına düşen temettünün hisse fiyatına oranı ile hesaplanır ve yatırımcının hisseyi alıp almama kararında etkili olur. Kısaca, temettü verimliliği, yatırımcının yatırdığı paranın yüzde kaçını geri alacağı konusunda bilgi verir. Bu oran, yatırımcının alım veya satım kararı vermesinde önemli bir rol oynar. Ayrıca, yatırımcılar farklı şirketlerin temettü verimliliklerini karşılaştırarak hangi şirketin hisselerine yatırım yapacaklarına karar verebilirler.

Temettü Dağıtımı Sonrası Hisse Fiyatlarında Değişiklik Olur mu?

Temettü dağıtımı sonrası hisse senedi fiyatlarının nasıl etkileneceği yatırımcılar arasında sıkça merak edilir. Genel olarak, temettü dağıtımı sonrası hisse senedi fiyatları düşme eğilimindedir.

Örneğin, X şirketinin hisse senedi fiyatı 50 TL iken hisse başı 5 TL temettü dağıtıldığında, hisse senedi fiyatı genellikle 45 TL'ye düşer. Ancak, bu her zaman böyle olmaz. Bazı durumlarda, temettü dağıtımı hisse senetleri üzerinde olumlu bir etki yapabilir ve hisse fiyatları artabilir. Örneğin, X şirketinin hisse fiyatı 60 TL'ye de yükselebilir.

Temettü sonrası, şirket yeni ve büyük bir yatırım kararı açıklayabilir. Yabancı ülke projeleri veya büyük yatırımlar duyurulduğunda şirkete olan talep artabilir ve bu da hisse senedi değerinin yükselmesine neden olabilir.

Yatırımcılar, temettü dağıtımı sonrası hisse değerinin düşeceğini öngörerek hisse senetlerini satma yoluna da gidebilirler. Yine de bu durum, tamamen yatırımcının tercihine bağlıdır ve her yatırımcının stratejisi farklı olabilir.

Bu yazıda yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.